اسوه پويتين® (اريتروپويتين آلفا)

دسته دارویی- درمانی:
فاكتور خون ساز - ضد كم خونی

فارماکوکینتیک:
- افزایش تعداد رتیكولوسیت ها معمولاً در عرض 7 تا 10 روز مشاهده می شود و سطح هموگلوبین و هماتوكریت در عرض 2 تا 6 هفته افزایش می یابد. میزان و سرعت پاسخ دهی بستگی به دوز مصرفی دارو و ذخایر آهن دارد.
- زمان رسیدن به پیك غلظت پلاسمایی پس از تجویز تك دوز وریدی، 15 دقیقه و پس از تزریق تك دوز زیر جلدی، 5 تا 24 ساعت می باشد.
- پروفایل فارماكوكینتیكی اریتروپویتین آلفا در كودكان مشابه بزرگسالان می باشد.
- نیمه عمر حذف اریتروپویتین آلفا پس از تجویز داخل وریدی آن در بیمارن مبتلا به نارسایی مزمن كلیوی، 4 تا 13ساعت است.

مکانیسم اثر:
اریتروپویتین آلفا، گلیكوپروتیینی است متشكل از 165 اسیدآمینه كه با استفاده از فن آوری DNA نوتركیب تولید می شود. اریتروپویتین تكثیر و تمایز رده اریتروییدی را به وسیله تعامل با گیرنده‌های اختصاصی اریتروپویتین واقع بر سطح سلول های پیش ساز گلبول قرمز خون تحریك می كند. این ماده همچنین آزادسازی رتیكولوسیت‌ها را از مغز استخوان القا می نماید. اریتروپویتین اندوژن در پاسخ به هایپوكسی بافتی توسط كلیه ها تولید می شود. كم خونی ناشی از نارسایی مزمن  كلیوی عمدتا به دلیل تولید ناكافی این هورمون می باشد. در بیماران مبتلا به بیماری كلیوی، سطح اریتروپویتین معمولا پایین است. در این بیماران بیشترین پاسخ به دنبال تجویز اریتروپویتین اگزوژن دیده می شود.

موارد مصرف:
- كم خونی ناشی از نارسایی مزمن كلیه
- كم خونی (شدید) ناشی از تجویز زیدوودین در بیماران مبتلا به HIV
- كم خونی ناشی از شیمی درمانی در بیماران مبتلا به سرطان
- كاهش میزان ترانسفیوژن خون (آلوژنیك) در بیمارانی كه تحت عمل جراحی قرار خواهند گرفت.

مقدار و نحوه مصرف:
- كم خونی ناشی از نارسایی مزمن كلیه: دوز ابتدایی units/kg 100-50 به صورت زیرجلدی و یا داخل وریدی، 3 بار در هفته توصیه می شود. در بیماران تحت همودیالیز راه مصرف داخل وریدی توصیه می شود.
- كم خونی ناشی از تجویز زیدوودین: دوز ابتدایی توصیه شده در این بیماران كه دوز mg/week 4200 یا كمتر زیدوودین دریافت می كنند، units/kg 100 به صورت زیر جلدی و یا داخل وریدی، 3 بار در هفته و به مدت 8 هفته می باشد. در صورت عدم مشاهده پاسخ درمانی رضایت بخش پس از 8 هفته، دوز درمانی می تواند units/kg 100-50، 3 بار در هفته به صورت زیرجلدی و یا داخل وریدی افزایش یابد تا سقف units/kg 300 (3 بار در هفته). پاسخ درمانی باید هر 4 تا 8 هفته مورد بررسی قرار گیرد.
- كم خونی ناشی از شیمی درمانی در مبتلایان به سرطان: در این بیماران دو رژیم درمانی وجود دارد:
 1. مصرف 1 بار در هفته؛ دوز ابتدایی به صورت 40000 واحد، زیرجلدی می باشد.
 2. مصرف 3 بار در هفته؛ دوز ابتدایی units/kg 150، به صورت زیرجلدی می باشد.
     درمان در بیماران با سطوح هموگلوبین g/dl 10 و یا بیشتر شروع نشود.
- پیشگیری از ترانسفیوژن خون (آلوژنیك) در بیماران دارای كم خونی (سطح هموگلوبین بین g/dl 13-10) كه تحت عمل جراحی قرار خواهند گرفت: دوز توصیه شده اریتروپویتین در این بیماران units/kg/day 300 به مدت 10 روز قبل از جراحی، روز جراحی و 4 روز بعد از آن می باشد. دوز جایگزین به صورت units/kg 600، یكبار در هفته، زیرجلدی و در روز بیست و یكم، چهاردهم و هفتم قبل از جراحی و روز جراحی است.

موارد منع مصرف:
- هایپرتنشن كنترل نشده
- حساسیت به آلبومین انسانی
- حساسیت به فرآورده های حاصل از سیستم سلولی پستانداران

موارد احتیاط:
- در مبتلایان به بیماری های قلبی (مانند نارسایی احتقانی قلب، گرفتگی عروق كرونر، ترومبوز و...)
- بیماران با سابقه هایپرتنشن (كنترل شده)
- هنگامی كه احتمال كاهش یا تاخیر در پاسخ نسبت به اریتروپویتین وجود دارد، تجویز دارو توصیه نمی شود مانند مسمومیت با آلومینیوم، عفونت، التهاب، كمبود اسید فولیك و ویتامین B12
- بیماران با سابقه تشنج و یا در معرض خطر ابتلا به تشنج

مصرف در دوران بارداری:
گروه C

مصرف در دوران شیردهی:
میزان ترشح دارو در شیر مادر و عوارض احتمالی آن برای نوزاد كاملا شناخته شده نیست. لازم به ذكر است در مطالعات حیوانی تجویز units/kg 500 در شیردهی، عارضه جانبی به همراه نداشته است.

عوارض جانبی:
عوارض شایع دارو شامل:
- قلبی- عروقی: هایپرتنشن، عوارض عروقی/ ترومبوتیك (در عمل جراحی بای پس عروق كرونر)، ادم، ترومبوز ورید عمقی
- دستگاه عصبی مركزی: تب، بیخوابی، سردرد
- پوستی: خارش، راش
- گوارشی: تهوع، یبوست، استفراغ، اسهال، سوء هاضمه
- ادراری- تناسلی: عفونت ادرای
- موضعی: واكنش محل تزریق
- نوروماسكولار: آرترالژی، پارستزی
- تنفسی: سرفه، احتقان، دیس پنه، عفونت سیستم تنفسی فوقانی

تداخلات دارویی:
تداخلات دارویی بسیار جدی برای اریتروپویتین شناخته نشده است.
- سیكلوسپورین: مصرف همزمان سیكلوسپورین با اریتروپویتین ممكن است اثرات افزایندگی فشار خون را تشدید كند. سیكلوسپورین و اریتروپویتین، هر دو به تنهایی می توانند افزایش فشار خون را سبب شوند. علاوه بر این ممكن است در سطح خونی سیكلوسپورین تغییر ایجاد شود زیرا سیكلوسپورین با گلبول های قرمز باند می شود. (در مصرف همزمان این دو دارو احتیاط صورت گیرد. فشار خون بیمار كنترل شود و اندازه گیری سطح خونی سیكلوسپورین صورت گیرد، ممكن است با افزایش هماتوكریت، تنظیم دوز سیكلوسپورین لازم شود.)

بسته بندی:
سرنگ های آماده تزریق 2000، 4000، 10000 واحد در 5/0 میلی لیتر، جعبه های 2 عددی

طریقه نگهداری:
- در دمای 2 تا 8 درجه سانتی گراد و دور از نور نگهداری شود.
- دور از دسترس اطفال قرار گیرد.