ويتامين B12

دسته دارويي:
ويتامين محلول در آب

فارماكوكينتيك:
جذب ويتامين B12 بستگي به حضور فاکتور داخلي و يون کلسيم دارد. به طور کلي، جذب ويتامين  B12 خوراکي  در موارد سوء جذب و آنمي بدخيم به اندازه کافي انجام نمي گيرد مگر اينکه فاکتور داخلي همراه آن مصرف گردد. پس از يك ساعت به حداکثر غلظت پلاسمايي مي رسد. سيانوکوبالامين از محل تزريق عضلاني و زير پوستي به سرعت جذب مي شود و نيمه عمر آن در خون 6 روز بوده اما نيمه عمر آن در کبد 400 روز است. پس از جذب به طور عمده در کبد ذخيره مي شود و به آرامي در اختيار ساير بافت ها قرار مي گيرد. 48 ساعت پس از تزريق عضلاني، 50 تا 98 درصد از دوز مصرفي در ادراريافت مي شود. پس از مصرف وريدي دفع سريعتر مي شود.
هيدروکسوکوبالامين کاملاً شبيه سيانوکوبالامين است اما به مقدار بيشتري به پروتئين هاي پلاسما متصل مي گردد و نيمه عمر طولاني تري دارد.

مكانيسم اثر:
ويتامين B12 براي رشد و تقسيم سلولي، توليد گلبول هاي قرمز، سنتز نوکلئوپروتئين ها و ميلين ضروري است. نقش فيزيولوژيک آن در ارتباط با متيلاسيون است که براي سنتز پروتئين ها و اسيدهاي نوکلئيک ضروري است.
سيانوکوبالامين با شرکت در چرخه آنزيمي فوليک اسيد در تشکيل تيمديلات نقش دارد. هيدروکسوکوبالامين( ويتامين B12 فعال ) نقشي همانند سيانوکوبالامين دارد.

موارد مصرف:
کمبود ويتامين  B12 به دليل سندرم سوء جذب و آنمي بدخيم، آسيب دستگاه گوارش بدليل جراحي يا عدم فعاليت، عفونت با کرم نواري ماهي، بدخيمي پانکراس و روده، انتروپاتي ناشي از گلوتن، رشد بيش از حد باکتري ها در روده کوچک و گاستروکتومي کلي يا جزئي ديده مي شود و معمولاً اين کمبود همراه با کمبود اسيد فوليک است.
همچنين در موارد حاملگي، تيروتوکسيکوز، آنمي هموليتيک، خونريزي، بدخيمي ها و بيماري هاي کبدي و کليوي نياز بدن به ويتامين B12  افزايش مي يابد.

مقدار و نحوه تجويز:
در کمبود ويتامين B12  ناشي از هر علتي بجز سوء جذب ناشي از آنمي بدخيم و ساير بيماري هاي گوارشي:

بالغين:
دوز روزانه: 30 تا 100 ميکروگرم، تزريق عضلاني ( بسته به شدت کمبود به مدت 5 تا 10 روز )
دوز نگهدارنده: 100 تا 200 ميكروگرم ماهيانه، تزريق عضلاني

كودكان:
دوز روزانه: 1 تا 30 ميكروگرم، تزريق عضلاني ( بسته به شدت كمبود به مدت 5 تا 10 روز )
دوز نگهدارنده: 60 ميكروگرم ماهيانه، تزريق عضلاني

آنمي بدخيم يا سوء جذب ويتامين B12 :
بالغين: در شروع، روزانه 100 تا 1000 ميکروگرم به مدت دو هفته، تزريق عضلاني، سپس 100 تا  1000 ميکروگرم ماهيانه، تزريق عضلاني تمام طول عمر ( درصورتي که عوارض عصبي وجود داشته باشد، به دنبال درمان اوليه بايد قبل از شروع رژيم ماهيانه، 100 تا 1000 ميکروگرم هر دو هفته يک بار تجويز شود.)

موارد منع مصرف:
در موارد حساسيت به کبالت، ويتامينB12   و يا هر يک از اجزاء فرمولاسيون مصرف اين ويتامين مجاز نمي باشد.

موارد احتياط:
کمبود ويتامين B12  بيش از سه ماه ممکن است عوارض پايدار در نخاع ايجاد کند. افرادي که مبتلا به بيماري لبر (  :Leber آتروفي ارثي عصب بينايي ) هستند، ممکن است به سرعت دچار مشكلات عصب بينايي شوند.

مصرف در بارداري و شيردهي:
فرم تزريقي ويتامين B12  در دوران بارداري در گروه C است.
ويتامين B12  در شير ترشح مي شود. غلظت آن در شير تقريباً برابر با غلظت خوني مادر
مي باشد. مقدار ويتامين B12  توصيه شده در دوران شيردهي روزانه 6/2 ميکروگرم مي باشد.

عوارض جانبي:
عوارض جانبي زير در زمان مصرف تزريقي ويتامين B12  ديده مي شود:
شوک آنافيلاکسي و ادم ريوي
در اوايل درمان نارسايي احتقاني قلب، آتروفي شديد و سريع عصب بينايي هم ممكن است ديده شود.

تداخلات دارويي:
کلشي سين و مقادير زياد الکل ممکن است باعث سوء جذب ويتامين B12 شوند.
در بيماراني كه آنمي بدخيم دارند، داروي كلرامفنيكل اثرات خوني ويتامين  B12را كاهش مي دهد.
همچنين ساليسيلات ها اثرات بيولوژيك و درماني ويتامين B12  را كاهش مي دهند.

بسته بندي:
آمپول ml  / mcg 100، جعبه 10 و 100 عددي
آمپول ml   / mcg 300، جعبه 100 عددي